Toplu Sözleşme Görüşmelerinin Arka Planı...
MEMUR-SEN MEMURUN İKRAMİYE HAKKINA NİÇİN ŞAŞI BAKIYOR?
Memur-Sen’in açıkladığı “6. Dönem Toplu Sözleşme TEKLİFLERİMİZ”in 11. madde ile 101. madde arasındaki, Kamu-Sen ile uzlaşmaya varılan teklifleri incelemeye devam ediyoruz:
Teklifin 27. maddesi ile “Dini Bayram İkramiyesi” verilmesi talep ediliyor. Ve ustaca bir manevra ile memurların anlamaması için 5510 sayılı Kanunun Ek 18’inci maddesine gönderme yapılıyor: Nasıl olsa kimse 5510 sayılı Kanunun Ek 18 inci maddesine bakmaz!
“Memur-Sen + Kamu-Sen ortaklığı”nın “memurlara ikramiye” isteyip istemediklerine bakmadan önce Devletin kamuda çalışan işçi ve memurlara ikramiye yaklaşımına göz atmak lazım.
KAMU İŞÇİLERİNE KAÇ KEZ VE NE KADAR İLAVE TEDİYE (İKRAMİYE) ÖDENMEKTEDİR?
Kamu işçilerine, taşerondan kadroya geçirilenler dahil, 6772 Kanun kapsamında yılda 2 kez yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararı her yıl 4 kez (13 günlük ücret tutarı) ilave tediye (ikramiye) ödenmektedir.
İlave tediye ödemeleri her yılın Ocak ve Aralık ayları ile Ramazan ve Kurban Bayramı arifesinde yapılmaktadır.
6772 sayılı Kanun 11/7/1956 tarih ve 9355 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yani kamuda çalışan işçilere 66 yıldan beri ikramiye ödenmektedir.
Bunun işçi sendikaları ile ilgisi yoktur, doğrudan anılan Kanun kapsamında ödenmektedir.
Bunun için Cumhurbaşkanı her yıl iki kararname yayımlamaktadır.
2021 yılında Kararnamelerin ilki, 31 Aralık 2020 tarihinde ikincisi ise 7 Temmuz 2021 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanmış ve belirtilen tarihlerde ilave tediye (ikramiye) ödemeleri yapılmıştır.
Bağlı olduğumuz BASK Konfederasyonu, kamu işçilerine yapılan her ilave tediye öncesi Cumhurbaşkanlığına başvuruda bulunarak ilave tediye ödemelerinden memurların da yararlanmasını ısrarla talep etmekteyiz. Başbakanlık dönemi hariç Sayın Cumhurbaşkanına bugüne kadar 18 kez talepte bulundu.
(https://bask.org.tr/news-detail/memurlara-ikramiye-icin-cumhurbaskanina-inci-basvuru/1777)
BASK dışındaki konfederasyonların bu konuda resmi hiçbir girişimi bulunmamaktadır.
SENDİKALI KAMU İŞÇİLERİNE AYRICA 2 AYLIK ÜCRET TUTARINDA İKRAMİYE
Yine 6772 sayılı Kanunun Ek 1 maddesinde “Bu Kanun uyarınca işçilere yapılan ilave tediyelerden ayrı olarak, her yıl için her biri bir aylık istihkakları tutarını (hafta ve genel tatil ücretleri dahil) geçmemek şartıyla toplu iş sözleşmeleri ile en çok iki ikramiye daha verilebilir.” Hükmü yer almıştır. Bu durumda kamu işçilerine birer aylık ücretleri tutarında (26 günlük ücret tutarı) her yıl iki ikramiye daha ödenmektedir. Bu iki ikramiye sendikaların imzaladıkları toplu iş sözleşmeleri gereği ödenmektedir.
Bu durumda kamu işçilerine her yıl 6 kez ikramiye ödenmektedir.
DENGE ÖDENEĞİ 7. İKRAMİYE MİDİR?
6772 sayılı Kanunun EK 1 inci maddesinde “en çok iki ikramiye daha verilebilir” denildiği için kamu işçilerine içinde tediye ve ikramiye ifadesi geçmemesine dikkat edilerek 30 Mayıs 2015 tarihinde Türk-İş’in imzaladığı “2015 Yılı Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Anlaşma Protokolü”nün 5. maddesinde “Denge Ödeneği” düzenlenmiştir.
Buna göre “İşçilere müktesep hak sayılmamak ve başka bir ödemeyi etkilememek kaydıyla, yılda bir defa Eylül ayında brüt 500 (beş yüz) TL denge ödeneği ödenecektir. Yıl içinde alınan ücretsiz izin günleri dikkate alınarak kıstelyevm yapılır.” Hükmü yer almaktadır.
Kamu işçilerinin vergi dilimi kayıplarının karşılığı olarak çerçeve anlaşma protokollerine giren “Denge Ödeneği” son olarak Mayıs ayında ve brüt 990 TL olarak ödenmiştir..
İşçi sendikalarımızın başarısı olan bu ödeme kamu işçileri için 7. ikramiye niteliğindedir.
MEMURLARIN İKRAMİYE HAKKI VAR MI?
4688 sayılı Kanunun “toplu sözleşmenin kapsamı” başlıklı 28 inci maddesinde Hükumetle yapılacak toplu sözleşme görüşmelerinde “İKRAMİYE” konusu da bulunmaktadır.
Ancak madde metnindeki “fazla çalışma ücreti, harcırah, İKRAMİYE, doğum, ölüm ve aile yardımı ödenekleri, cenaze giderleri, yiyecek ve giyecek yardımları”nda olduğu gibi bu güne kadar toplu pazarlık masasında “İKRAMİYE” ile ilgili herhangi bir karar alınmamıştır. Memurların ikramiye hakkı, bir türlü yetkili sendikaların “olmazsa olmaz”ı olamamıştır.
MEMUR-SEN MEMURLARA İKRAMİYE İSTİYOR MU?
Memur-Sen kağıt üzerinde her şeyi istemekte, bazen 750 maddelik talepleri Bakanlığa sunmakta ama o talepleri dosyası ile birlikte ya Bakanlık evrakına ya da toplu pazarlık masasına bırakmakla yetinmektedir.
Bu güne kadar Memur-Sen’in toplu sözleşme görüşmelerinde kırmızı çizgi ilan ettiği bir husus olmamıştır.
Memurların ikramiye hakkı da unutulan ve Memur-Sen’in takip etmediği ve takip etmek istemediği ama memurlara şirin gözükmek için teklif metnine sıkıştırdığı bir taleptir.
Memur-Sen’in 4. Dönem (2018-2019) ve 5. Dönem (2020-2021) toplu sözleşmelerinde “en yüksek devlet memuru aylığının iki katı” tutarında “Dini Bayram İkramiyesi” yer almasına karşı, bu kez “Memur-Sen + Kamu-Sen” ortaklığı memurları hayrete düşüren farklı bir teklif getirmiştir. Bu teklif şudur:
“Kamu görevlilerine, 5510 sayılı Kanunun Ek 18 inci maddesi uyarınca gelir ve aylık ödemesi yapılanlara Ramazan ve Kurban Bayramlarında ödenmekte olan bayram ikramiyesi tutarı, bayram öncesi ödenen son aylıklarıyla birlikte ödenir.”
Memurları saf yerine koyarak akıllarınca uyanıklık edip gönderme yaptıkları 5510 sayılı Kanun hükmünü hatırlayacak olursak, madde şu şekildedir:
“EK MADDE 18- Kurumca bu Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca gelir ve aylık ödemesi yapılanlara, bayramın içinde bulunduğu ayda gelir ve aylık alma şartıyla, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramında 1.100’er TL tutarında bayram ikramiyesi ödenir.”
Yani Memur-Sen önceki dönemlerdeki tekliflerini reddedip, emeklilere reva görülen miktarı da onaylarcasına, bayram öncesi emeklilere ödenen ikramiye bedelini memurlar için talep ediyor, 1.100 TL talep ediyor..
Yani Memur-Sen daha önce istediği “en yüksek devlet memuru aylığının iki katı” teklifinden hiçbir sebep yok iken Hükümet adına feragat ediyor,
5. Dönem (2020-2021) teklifi kabul edilseydi 2021 yılı Kurban Bayram öncesinde 3.416,14 TL olan teklifini 1.100,00 TL’ye indiriyor.
İndirimi de toplu pazarlık masasında değil, daha masaya oturmadan yapıyor. Bu tam bir sarı sendikacılıktır, memurlarla ve emeklilerle alay etmektir. Açıkçası memurlara ve emeklilere hakarettir.
DİNİ BAYRAM İKRAMİYESİ DEĞİL, İKRAMİYE İSTİYORUZ.
Yukarıda belirttiğimiz gibi kamu işçilerine Kanun gereği ve Cumhurbaşkanlığı Kararı ile 4 ilave tediye (ikramiye) ödenmektedir.
Memurların da , kamuda çalışanlar arasında adaletin sağlanması adına aynı miktar yani 4 adet ilave tediye almaları gerekir.
“Memur-Sen + Kamu-Sen ortaklığı” bu 4 ikramiyeyi 2’ye indirmekle kalmıyor, miktarını da kuşa çeviriyor.
Kamu işçileri ayrıca sendika örgütlülüğünü kullanarak birer aylık ücretleri tutarında 2 adet ikramiye ile 2021 yılı için brüt 990 TL Denge Ödeneği alırken Memur-Sen neredeyse memura ve emekliye verilebilecekleri iade etmek peşindedir.
Soruyoruz: Memur-Sen bu indirimleri kimin adına yapıyor?
Memurlara “Dini Bayram İkramiyesi” memurları Cuma ve bayram günlerinde cami önlerinde dilenci yapmaktan başka bir şey değildir.
İkramiyenin dini olanı dini olmayanı olmaz. Çalışma Hukukunda ikramiyenin tanımı aynıdır.
Bu açıkça hem dilencilik hem din istismarcılığıdır.
BASK olarak belirtmek isteriz ki; Memurlar yeni bir şey istemiyor, Devlet hayatında eşitlik istiyor, çalışma hayatında eşitlik istiyor, yasalardan kaynaklanan ikramiye hakkını istiyor.
Ne acıdır ki ikramiye isteyen memurların karşısına Hükumetten önce yetkili sendikalar, sarı sendikalar çıkıyor.
Bu toplu sözleşme dönemi 2023 genel seçimlerinden önce memurların son şansıdır, ikramiye hakkı için de son şanstır. Bu şansı kaçırmak demek memur ve emeklilerinin bu dönem değil, önümüzdeki 7 yılın şansını kaçırmak demektir.
Halen Kamu işçileri adına toplu iş sözleşmesi yürüten sendikalar yukarıda sayılan ikramiye haklarına ilave olarak Ramazan Bayramında 1.000 ve Kurban Bayramında 1.500 TL “bayram yardımı” isterken, (https://bask.org.tr/news-detail/turk-is-ve-hak-is-toplu-is-sozlesmesi-taleplerini-acikladi-darisi-memurlarin-basina/1765) memurlar adına görüşme yürüten yetkili sendikalar toplu pazarlık masasındaki sorumluluğun hesabını vermek zorundadır.
“6. kez masaya yetkili oturan konfederasyon ”, bir kez olsun memurların yanında yer alarak, insan onuruna yaraşır bir hayat sürebilecekleri mali ve sosyal haklar için mücadele etmelidir.
