15 MAYISA DOÄžRU: BAÄžIMSIZ YAPI-Ä°MAR SEN YETKÄ° Ä°STÄ°YOR.
SENDÄ°KALARIN YETKÄ° YARIÅžI DEVAM EDÄ°YOR.
BAÄžIMSIZ YAPI-Ä°MAR SEN YETKÄ° Ä°STÄ°YOR.
BAÄžIMSIZ YAPI-Ä°MAR SEN’Ä°N ÜYELERÄ° Ä°ÅžYERLERÄ°NDEN BAÅžLAYARAK YETKÄ° MÜCADESÄ° Ä°ÇÄ°N NÖBETTE.
Kamu görevlileri sendikaları ve konfederasyonları arasında 2020 yılı için yetki mücadelesi devam ediyor.
Yetki Yarışı Ne Anlama Geliyor?
4688 sayılı Kanun gereÄŸi 15 Mayıs tarihindeki sendika aidatı kesinti listelerine göre yetkili sendikalar yeniden belirlenecek.
Yetki mücadelesinin bu yıl farklı bir anlamı daha var: Bu yıl toplu sözleÅŸme için yetki belirlenmeyecek. Çünkü toplu sözleÅŸme 2 yılda bir son rakamı tek olan yıllarda yapılıyor.
Ancak yetki mücadelesi sadece toplu pazarlık masasına oturmak için yapılmıyor
Yetki mücadelesi dört aÅŸamalı.
BÄ°RÄ°NCÄ°SÄ°; iÅŸ yerinde yetkili sendika olmak.
Ä°KÄ°NCÄ°SÄ°; kurumda/kurumlarda yetkili sendika olmak.
ÜÇÜNCÜSÜ; hizmet kolunda yetkili sendika olmak.
DÖRDÜNCÜSÜ; yetkili konfederasyon olmak.
1. Ä°ÅžYERÄ°NDE YETKÄ°LÄ° SENDÄ°KA OLMAK NE DEMEKTÄ°R?
Ä°ÅŸ yerinde yetkili sendika olmak için; diÄŸer sendikalardan bir fazla üyeye sahip olmak yetiyor. Yani iÅŸyerinde en fazla üyesi olan sendika o iÅŸyerinde yetkili sendika oluyor.
Ä°ÅŸyerinden kasıt; “Kamu hizmetinin yürütüldüÄŸü yerler”dir. ÖrneÄŸin, tapu müdürlüÄŸü, çevre ve ÅŸehircilik il müdürlüÄŸü, kadastro müdürlüÄŸü, iller bankası bölge müdürlüÄŸü, milli emlak müdürlüÄŸü, TOKÄ° vb.
Ä°ÅŸyerinde yetkili olan yani en fazla üyesi olan sendika, 4688 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi uyarınca Ä°ÅžYERÄ° SENDÄ°KA TEMSÄ°LCÄ°SÄ°’ni seçme hakkına sahiptir.
Madde ÅŸöyle diyor:
“Ä°ÅžYERÄ° SENDÄ°KA TEMSÄ°LCÄ°LERÄ°, iÅŸyerlerinde kamu görevlilerinin iÅŸveren veya iÅŸyeri ile ilgili sorunlarını dinlemek, ilgili yerlere iletmek ve kamu görevlileri ile iÅŸveren arasında iletiÅŸim saÄŸlamak amacıyla iÅŸyerinden seçilir. Ä°ÅŸyeri sendika temsilcileri bu görevlerini iÅŸyerinde, HAFTADA DÖRT SAAT olmak üzere yerine getirirler ve bu sürede izinli sayılırlar.”
İşyeri sendika temsilcileri; o işyerindeki lojman, promosyon, yemek ve benzeri komisyonlara katılırlar.
Yine aynı Kanunun “Sendika üyelerinin ve yöneticilerinin güvencesi” baÅŸlıklı 18 inci maddesinin ikinci fıkrası ÅŸöyledir:
“Kamu iÅŸvereni, iÅŸyeri sendika temsilcisi, sendika iÅŸyeri temsilcisi, sendika il ve ilçe temsilcisi ile sendika ve sendika ÅŸube yöneticilerinin iÅŸyerini sebebini açık ve kesin ÅŸekilde belirtmedikçe deÄŸiÅŸtiremez.”
Bir iÅŸyerinde, çoÄŸunluk sendikasının temsilcisine “Ä°ÅžYERÄ° SENDÄ°KA TEMSÄ°LCÄ°SÄ°”, çoÄŸunluk sendikasının dışındaki sendikaların temsilcilerine de “SENDÄ°KA Ä°ÅžYERÄ° TEMSÄ°LCÄ°SÄ°” denir.
Sendika iÅŸyeri temsilcileri (çoÄŸunluk sendikasının dışında kalan sendikaların temsilcileri) sendika güvencesinden yararlanır ancak haftada 4 saat izin kullanamaz ve komisyonlarda temsilci olarak bulunma hakkından yararlanamazlar.
Eklemek gerekir ki; bir kurum genelinde yetkili olmayan sendika, herhangi bir iÅŸyerinde yetkili olabilir. ÖrneÄŸin; Konfederasyonumuza baÄŸlı Bağımsız SaÄŸlık-Sen, Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesinde yetkili sendikadır, çalışanlar adına tüm komisyonlara katılmaktadır.
2. KURUMDA YETKÄ°LÄ° SENDÄ°KA OLMAK.
Kanun, kurumları; “KuruluÅŸ kanunları veya kuruluÅŸlarına iliÅŸkin mevzuatlarında görev, yetki ve sorumlulukları belirlenen, hizmetin niteliÄŸi ve yürütülmesi bakımından idarî bir bütünlüÄŸe sahip iÅŸyerlerinden oluÅŸan kuruluÅŸlar” olarak tanımlıyor.
Bu çerçevede kanunla kurulmuÅŸ; Çevre ve Åžehircilik Bakanlığı, TOKÄ°, Karayolları Genel MüdürlüÄŸü, Ä°ller Bankası Genel MüdürlüÄŸü, Tapu ve Kadastro Genel MüdürlüÄŸü, AFAD kurum olarak adlandırılmaktadır.
Her yılın 15 Mayıs tarihi itibariyle; bir kurumun merkez ve taÅŸrasında çalışanlar arasında en fazla üyesi olan sendika, o kurumda yetkili sendika olarak belirlenir.
Kurumda yetkili olan sendika, yılda iki kez kurumun yetkilileri ile Kurum İdari Kurulu toplantısına katılır.
4688 sayılı Kanunun ‘Kurum Ä°dari Kurulları” baÅŸlıklı 22 nci maddesi ÅŸöyledir:
“Kurum düzeyinde kamu görevlilerinin çalışma koÅŸulları ve kanunların kamu görevlilerine eÅŸit uygulanması konularında görüÅŸ bildirmek üzere, eÅŸit sayıda kamu iÅŸveren vekili ile en çok üyeye sahip sendikaca, üyeleri arasından belirlenen temsilcilerin katıldığı kurum idarî kurulları oluÅŸturulur. Bu kurullar yılda iki kez toplanır.”
3. HÄ°ZMET KOLUNDA YETKÄ°LÄ° SENDÄ°KA OLMAK.
4688 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde 11 hizmet kolu sayılmıştır.
Her yıl 15 Mayıs tarihi itibariyle bir hizmet kolundaki kamu kurum ve kuruluÅŸlarının toplamında en fazla üyesi olan sendika o hizmet kolunda yetkili sendika olarak belirlenir.
Bir hizmet kolundaki kurum ve kuruluÅŸların her birinde farklı sendikalar yetkili olabilir. ÖrneÄŸin bayındırlık, inÅŸaat ve köy hizmetleri hizmet kolundaki kurumlardan; TOKÄ°’de A sendikası yetkili olduÄŸu halde TOKÄ°’nin de içinde olduÄŸu hizmet kolunda hizmet kolu olarak B sendikası yetkili olabilir.
Ancak hizmet kolundaki kurum ve kuruluÅŸlarının çalışanları arasında toplamda en fazla üyesi olan sendika o hizmet kolunda yetkili sendikadır.
Bir hizmet kolunda yetkili olan sendika, iki yıllık dönemler için son rakamı tek olan yıllarda yapılan toplu sözleÅŸmeye taraf olarak Hükümet ile masaya oturur.
UzlaÅŸmazlık halinde Kamu Görevlileri Hakem Heyetine baÅŸvurabilir.
4. GENEL YETKÄ°LÄ° KONFEDERASYON OLMAK.
Toplu sözleÅŸme görüÅŸmelerinde memurların genelini ilgilendiren konular en fazla üyesi olan ilk üç konfederasyonun katıldığı görüÅŸmelerde ele alınır, ancak en çok üyesi olan konfederasyonun teklifi üzerinden pazarlıklar yürütülür.
4688 sayılı Kanunun toplu sözleÅŸmenin kapsamı baÅŸlıklı 28 inci maddesinin ilk fıkrasında toplu sözleÅŸmenin kapsamı ÅŸu ÅŸekilde tanımlanmıştır.
“Toplu sözleÅŸme; kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarını düzenleyen mevcut mevzuat hükümleri dikkate alınarak kamu görevlilerine uygulanacak katsayı ve göstergeler, aylık ve ücretler, her türlü zam ve tazminatlar, ek ödeme, toplu sözleÅŸme ikramiyesi, fazla çalışma ücreti, harcırah, ikramiye, doÄŸum, ölüm ve aile yardımı ödenekleri, cenaze giderleri, yiyecek ve giyecek yardımları ve diÄŸer mali ve sosyal hakları kapsar.”
Yasa metninden de anlaşılacağı gibi özellikle ve öncelikle 17 konunun görüÅŸülmesi gerekir. Ancak 2002 yılından bu yana yapılan pazarlıklarda, bu konuların pazarlığını yapılmaz. Hele hele memurlara Ä°KRAMÄ°YE konusu asla gündeme gelmez.
Toplu sözleÅŸme sürecinde bu hususların detaylarını açıklayacağız.
Şimdilik konumuz yetki yarışıdır.
Ä°ÅžYERLERÄ°NDEN BAÅžLAYARAK YETKÄ° MÜCADESÄ°NE
Yukarıda sayılan hususlar çerçevesinde; tüm yetkiler yeniden belirleneceÄŸi için, BAÄžIMSIZ YAPI-Ä°MAR SEN’in baÅŸta yöneticileri olmak üzere üye ve temsilcilerinin iÅŸyerlerinden baÅŸlayarak yetki mücadelesini aktif olarak yürütmesi gerekiyor.
18 yıllık toplu pazarlık deneyimi gözden geçirildiÄŸinde siyasi sendikacılıkla sorunların çözülemeyeceÄŸi ortaya çıkmıştır.
Hatırlayalım ki; 2002-2010 yıllarında hizmet kolumuzda Türk Ä°mar-Sen, 2011-2019 yılları arasında ise Bayındır Memur-Sen yetkili olmasına raÄŸmen hiçbir sorunumuz çözülmemiÅŸtir.
Ve BAÄžIMSIZ YAPI-Ä°MAR SEN’in eli toplu pazarlık masasına deÄŸmedikçe durum deÄŸiÅŸmeyecektir.
Öyleyse haydi iÅŸ başına.
Çünkü…
Åžimdi BAÄžIMSIZ YAPI-Ä°MAR SEN zamanı…